مردم فریب قرعه‌کشی‌های میلیونی را نخورند/ بودجه ماهانه چند میلیارد جایزه از کجا می‌آید

علیرضا مهرام در گفتگو با خبرنگار مهر درباره پخش برخی تبلیغات تجاری در بین برنامه‌های مذهبی تلویزیون به ویژه در ماه مبارک رمضانی که پشت سر گذاشتیم و برنامه‌ها و پیام‌های تبلیغاتی در میان برنامه‌های مناسبتی هنگام افطار و اذان بیان کرد: آگهی‌های تبلیغاتی در این ایام و در میان برنامه های پربیننده یک حسن دارد و آن این است که سرمایه را به تهیه کننده بازمی‌گرداند چون تلویزیون هزینه‌های زیادی دارد و جز تبلیغات راه دیگری برای تامین این هزینه‌ها ندارد اما در کنار آن مواردی هم هست که باید در نظر گرفت.

وی با اشاره به تبلیغات تلویزیونی در میان برنامه‌های کودک بیان کرد: تبلیغات در برنامه‌های کودک برخلاف اصول تبلیغاتی است و برای این تبلیغات باید موارد بسیاری را در نظر گرفت. شاید بسیاری از این پیام‌های بازرگانی برای کودک مضر باشد و یا محصولات خوراکی برای کودک مفید نباشد. با این حال تهیه کنندگان تلویزیونی در جایی که راهی نداشته باشند سراغ  این نوع از تبلیغات می روند البته مدتی است پخش آگهی در برنامه های کودک ممنوع شده که اتفاق خوبی است.

این تهیه کننده برنامه‌های تلویزیونی همچنین درباره تبلیغات قرعه کشی محصولات که با زمانی طولانی‌تر از آگهی بازرگانی معمولی روی آنتن می روند، گفت: این نوع تبلیغات برخلاف بعضی ارزش‌ها و اصول تلویزیون است و از طرف دیگر مخاطب را در نظر در نمی‌گیرد. مردم علاقه ای ندارند که در این ایام ساعت و زمان معنوی خود را به قرعه کشی محصولات اختصاص دهند، این آگهی ها می توانند در حدود 60 ثانیه یا چند دقیقه باشند و یا حتی به شکل زیرنویس ارائه شوند.

مهرام با اشاره به دیگر نهادهای ذیربط در تبلیغات تلویزیونی اظهار کرد: البته نهادهای دیگری هم هستند که این میان سود می برند و شاید تنها نام تلویزیون این میان برده می‌شود که با گرفتن تبلیغات درآمدزایی می‌کند. به طور مثال مخابرات اولین سازمانی است که با دادن بسیاری از این پیامک ها و ارسال شماره ها برای قرعه کشی برنامه های مختلف سود می برد. عادل فردوسی پور در یکی از برنامه های خود دراین ایام عنوان کرد که از ابتدای جام جهانی 158 میلیون پیامک به برنامه‌اش رسیده است. این رقم زیادی است که نه به حساب وی ریخته می شود و نه مدیران تلویزیون بلکه درآمد ان در جیب مخابرات می‌رود.

وی اضافه کرد: به هرحال باید نهادی باشد که به تبلیغات تلویزیونی نظارت بیشتری داشته باشد. به نظرم تبلیغات و آگهی‌ها در روزنامه‌ها از قوانین و اصول منظم‌تری برخوردارند. در حالی که این اصول هنوز برای آگهی‌های بازرگانی صدا و سیما تدوین نشده است.

 مهرام با اشاره به قرعه کشی محصولات در برنامه‌های تبلیغاتی تلویزیون بیان کرد: در یکی از همین تبلیغات تلویزیونی برای یک نوع برنج هفته ای حدودا 240 میلیون تومان قرعه کشی می‌شود و از آن طرف هم مردم بابت خرید یک کیسه 10 کیلویی برنج پول بیشتری پرداخت می‌کنند. هرچند باز هم به نظر من این تبلیغات فریبنده است وگرنه چطور یک شرکت حاضر می‌شود که ماهی یک میلیارد جایزه بدهد و از آن طرف هزینه‌های دیگر بابت کارکنانش هم باید پرداخت کند، بنابراین شرکت‌های ما باید از شرایط اقتصادی بسیار خوبی بهره‌مند باشند و احتمالا این حقیقت ندارد که شرکت‌ها و کارخانه‌ها با مشکلات اقتصادی مواجهند!

این برنامه ساز تلویزیونی با طرح سوالی بیان کرد: مردم باید با دقت و توجه بیشتری این آگهی‌ها را بررسی کنند و صرفا به خاطر قرعه‌کشی سمت خرید محصولات نروند. بعضی از شرکت‌کنندگان را در آگهی‌ها نشان می‌دهند و به عنوان برنده معرفی می‌کنند اما از کجا می توان فهمید که اینها حقیقت دارد و یا این قرعه کشی‌ها به طور منظم انجام می‌شود؟

وی ادامه داد: بعضی از این برنج ها را در تبلیغات به عنوان برنج شمال معرفی می کنند اگر این طور است پس چرا تفاوت قیمت زیادی را بین این دو نوع برنج شاهد هستیم و چرا کشاورزان شمال ما از فروش برنج خود راضی نیستند؟ این اما و اگر ها باید مخاطب را قلقلک دهد تا شاید با خود فکر کنند که بعضی از تبلیغاتی که می بینند نوعی فریب است.

مهرام اظهار کرد: این صاحبان محصولات قرعه‌کشی خود را در برنامه‌های طولانی مدت انجام می‌دهند اما زمان تحویل جایزه آن را در استودیو و در مقابل دوربین ها تحویل نمی‌دهند. اینها باید مخاطب را به فکر وادارد نه اینکه باعث شود که به دلیل رقم های فریبنده جایزه‌ها یک کیسه 10 کیلویی برنج هندی را تا 80 هزار تومان گرانتر بخرد تا در این قرعه کشی‌ها برنده شوند.

مهرام از معضل اجبار اسپانسر در برنامه‌های تلویزیونی سخن گفت و بیان کرد: تبلیغات یک موسسه‌ مالی در سریال «مدینه» دیده می‌شد که آن هم از همین نمونه‌هاست و متاسفانه یک دلیل وجود چنین تبلیغاتی در فیلم و سریال ها این است که هنگام تصویب برنامه‌ها مقرر می‌شود که این برنامه‌ها مشارکتی ساخته شوند و تهیه کننده راهی ندارد چز اینکه اسپانسر بیاورد و این طبیعی است زمانی که اسپانسر هزینه تولید کاری را فراهم می کند انتظار دارد به شکل مستقیم و آشکارا نامش در برنامه و فیلم و سریال‌ها وجود داشته  باشد.

وی در پایان سخنان خود با اشاره به نرخ تبلیغات تلویزیونی بیان کرد: نرخ امسال تبلیغات و پیام‌های بازرگانی از ثانیه ای بین 200 هزار تا 4 میلیون تومان متغیر بوده است که رقم های بالا به پخش تبلیغات در میان برنامه‌های پرمخاطب مثل برنامه‌های جام جهانی و فیلم و سریال های پربیننده تعلق دارد.

البته شنیده‌ها حاکی از آن است که رقم‌های تبلیغات تلویزیونی در برنامه‌های پرمخاطب و مناسبت‌ها تا چندین برابر افزایش پیدا می‌کند و درباره برنامه «90» در سال 92 در بعضی گزارش‌ها عنوان شده بود که هر ثانیه تبلیغات در آن هشت‌ میلیون‌ و 143‌ هزار و 200 ‌تومان قیمت دارد. انواع آگهی در قراردادهای سازمان صداوسیما شامل «گزارش آگهی» (رپورتاژ)، «حک آرم»، «دعوت به تماشا»، «زیرنویس»، «بین برنامه» و «بعد از برنامه» است که هرکدام نرخ و مقررات مختلفی دارند و قیمت تبلیغات به تناسب در آنها افزایش پیدا می‌کند.